Nieuwjaarstoespraak 2019 – burgemeester Sjoerd Potters
Onder voorbehoud van de uitgesproken tekst
Beste medeburgers, raads- en collegeleden, veteranen, mensen met een onderscheiding. Maar … dat zijn allemaal volwassenen. Zijn er eigenlijk jongeren in deze raadszaal, vanavond? Kijk om u heen, de democratie is – althans hier en nu – nagenoeg een 40-plus aangelegenheid geworden. Dat gaan we veranderen! Ik kom er straks op terug.
Kerst en Oudjaar zijn weer voorbij en het nieuwe jaar staat nog in de kinderschoenen. De nieuwjaarsnacht is – op een enkel incident na – rustig verlopen. Daaraan dragen oplettende burgers zeker bij. De inzet van alle hulpdiensten zorgde ook dit jaar weer voor orde en rust. Mag ik een warm applaus voor hun inzet.
Ik blik terug op de verkiezingen. De opkomst was 66%, zo’n 10% boven het landelijk gemiddelde. Dat is mooi, maar het betekent ook dat 1 op elke 3 stemgerechtigde burgers haar of zijn stem niet heeft gebruikt. Thorbecke introduceerde in 1848 het censuskiesrecht: alleen wie genoeg belasting betaalde, mocht gaan stemmen. We vieren dit jaar 100 jaar kiesrecht voor alle mannen en vrouwen.
De verkiezingen voor de Provinciale Staten, in maart, en voor het Europees parlement, in mei, zijn altijd mateloos populair. Gaan we 100 jaar kiesrecht vieren met een opkomst van 100%?
Niettemin is de samenwerking op provinciaal niveau cruciaal. En ook in Europa zijn de verkiezingen belangrijker dan ooit. Blijven we in deze mondiale en geopolitieke storm een continent van samenwerking en verbinding? Alle kiezers hebben daarop invloed. Gebruik uw stem!
Aan het begin van het afgelopen jaar sprak ik drie wensen uit:
- dat de nieuwe gemeenteraad een goede afspiegeling zou vormen van de samenleving in deze gemeente;
- dat het nieuwe college verder bouwt aan een regio die economisch groeit en steeds duurzamer wordt;
- dat we blijven vertrouwen op de kracht van verbinding!
Het had nog wel wat voeten in de inmiddels kurkdroge aarde, maar in juni hadden 4 partijen elkaar gevonden. Op de 22e was er een coalitieakkoord! Met een mooie titel: “Samen werken aan een topklimaat.” Dat gaat natuurlijk over meer dan het weer alleen. Voor de heetste zomer in meer dan 300 jaar hoefde niemand zich immers in te spannen.
Bij lekker warm weer neig je al gauw tot achteroverleunen. Maar daarvoor is in deze gemeente geen tijd. De ambities zijn hoog. Realisatie van de speerpunten op het gebied van duurzaamheid, woningbouw en mobiliteit is van levensbelang. Dat vraagt om daadkracht en om investeren in relaties.
De omslag naar daadkracht zie ik steeds sterker worden. Voor daadkracht heeft het college de ruimte en het vertrouwen van de raad nodig. En vice versa.
Verbinding is de derde pijler om te bouwen aan een nog mooiere en sterkere gemeente. Voor de realisatie van alle ambities is blijven investeren in relaties essentieel. Een goede relatie, ik ervaar het ook privé, maakt dat je elkaar de ruimte geeft. Zo komen de mooiste dingen tot stand.
Enkele woorden over mijn eigen rol. Bijna 2 jaar geleden ben ik hier op het schild gehesen als ware ik het stamhoofd in het Gallische dorpje van Asterix en Obelix. Maar we leven niet in een stripverhaal. De Bilt is geen Gallisch dorpje. We staan niet op voet van oorlog met onze omgeving. En ik zie ook niet zo gauw wie de rollen van de andere stripfiguren moeten vertolken.
Ik vervul als burgemeester liever de rol van verbinder. Deze is mij op het lijf geschreven.
Als burgemeester sta ik boven de partijen. Overigens niet zover erboven, dat ik geneigd ben om uit mijn partij te stappen, zoals een creatieve collega onlangs deed.
De leiding nemen, als dat past, hoort er ook bij. Maar niet de raad doch de samenleving vraagt om sturing en richting. De raad dient aan die sturing vorm te geven en een lonkend perspectief te bieden. We kijken immers langer dan 4 jaar vooruit.
Ik spreek mijn waardering naar de gemeenteraad uit voor het opstarten van verschillende werkgroepen om te onderzoeken waar we over 5 of 10 of mogelijk 30 jaar willen zijn. Ter inspiratie schreef ik daarvoor de burgemeestersbrief.
De nieuwe gemeenteraad is voortvarend en aan de slag gegaan. Ik houd u daarin met regelmaat graag een spiegel voor, net zoals ik dat bij mijzelf doe. Wel op een hoffelijke manier, uiteraard. De camerafunctie in uw telefoon of tablet is omkeerbaar, zodat u af en toe om uzelf kunt lachen. Met wat meer humor worden de raadsvergaderingen ook een stuk meer ontspannen.
De komende jaren streven we naar meer financiële zekerheid, ook voor de lange termijn. Digitalisering kan daarbij één oplossing zijn. Digitalisering betekent ook dat we moeten blijven investeren in mensen en middelen zonder daarbij de minder digitalen uit het oog te verliezen.
Onze grootste rijkdom betreft echter niet ons geld. We kunnen bijvoorbeeld nog een stuk ‘rijker’ worden waar het gaat om bereikbaarheid. Uit het oogpunt van duurzaamheid zetten we vooral in op het OV, de fiets en slimme mobiliteit.
Topprioriteit is de bereikbaarheid van ons gedeelte van het Utrecht Science Park. De naam ‘Uithof’ is verdwenen. Ten oosten ervan zitten we echter niet te wachten op de naam ‘Doolhof’. Dit is en blijft een grote zorg! Bij dit alles is de invloed van Den Haag en regionale samenwerking van groot belang. Ik ben blij dat mijn collega Madeleine Bakker binnen de U10 vorm geeft aan lobby en positionering op dit gebied. Ik help graag mee. Daarbij wil ik uiteraard niet voorbijgaan aan de ambities en de grote inzet van de andere college- en raadsleden. Weet dat u gezien en gewaardeerd wordt!
Wat de gemeente betreft: We zijn beter voorbereid op de digitale toekomst en hebben daarin het nodige geïnvesteerd.
Dit zijn stappen in de gemeente, maar in de afgelopen 10 jaar is de samenleving geheel gedigitaliseerd. Binnenkort is zo goed als iedereen en alles permanent via het internet verbonden. Nu al is duidelijk dat vergaande digitalisering bijna elk aspect van de samenleving radicaal gaat veranderen, niet alleen in Nederland maar wereldwijd.
Dat helpt, maar het kan ook gevaarlijk zijn. Het NRC publiceert momenteel een mooie reeks opiniestukken met als thema “Wat als …” Eén daarvan is: “Wat als het internet uitvalt?” Een aanrader om te lezen. Je verlangt meteen weer naar een sok met geld in de linnenkast!
Digitalisering gaat grote gevolgen hebben voor hoe we wonen, werken en leren. Het gaat onze gezondheid bevorderen en helpen bij het tegengaan van ziekte. Het beïnvloedt ook de manier waarop wij omgaan met vrijheid en veiligheid.
Het zijn vooral de jongeren, die ten volle leren omgaan met digitalisering. Met de geneugten ervan maar ook met de gevaren. Geloofwaardigheid is een lastig begrip geworden in de context van de sociale media. Welke journalist, politicus of gezagsdrager blijft geloofwaardig en authentiek?
Ook in politiek Den Haag is de volgende generatie al in beeld. Jonge politici zijn, ook als partijleider, actief in de Tweede Kamer. Hier in de gemeente kunnen we dat stimuleren. Zeker als een 9-jarige jongen een brief schrijft met de vraag of er hier in De Bilt misschien plek is voor een kinderburgemeester. Die is er! De kinderburgemeester gaat er komen. Deze gaat jongeren dichter bij de gemeente brengen enzorgen voor meer contact tussen jong en oud. En het is een nieuwe vorm van burgerparticipatie. Wat mij betreft is het experiment geslaagd als de kinderburgemeester straks meer volgers heeft op de sociale media dan ikzelf.
We kiezen deze kinderburgemeester in juli. De installatie volgt in september en de ambtsperiode is een jaar. De kinderburgemeester is betrokken bij diverse activiteiten en treedt op als ambassadeur van de gemeente. Een belangrijke taak is het signaleren en zo nodig bij het gemeentebestuur aankaarten van problemen die jongeren aangaan.
Ten slotte deel ik graag nog enkele persoonlijke ervaringen met u. Ook privé was het een bewogen jaar. Ik verhuisde naar mijn nieuwe woning in Bilthoven. Ik ben getrouwd met Tony, in stilte, inderdaad. En ook Thomas, een soort van pleegzoon, is erbij gekomen. Ik kan wel stellen dat de komst van een puber in ons huishouden één van de grootste uitdagingen voor ons is geweest dit jaar. Mijn bewondering voor andere ouders groeit met de dag.
Dit waren de mooie ervaringen in het afgelopen jaar. Helaas waren er ook minder mooie. Vorige maand heb ik aangifte moeten doen van een aan mijn functie gerelateerde persoonlijke bedreiging. Ik ben niet de enige burgemeester die hiermee worstelt. Ik wil alle burgemeesters die afhankelijk zijn van beveiliging hierbij een hart onder de riem steken.
Zo dadelijk breng ik een toost uit op het nieuwe jaar. Daarna kan ik velen van u persoonlijk de hand schudden. Ik vertrouw erop dat dit hier mogelijk blijft.
Ik heb vertrouwen op een mooi jaar! Ik breng een toost uit op drie belangrijke wensen voor een gezond, welvarend en harmonieus 2019. Een jaar met
- daadkracht: we maken ons sterk voor een nog betere gemeente;
- samenwerking: we stellen het gemeenschappelijk belang boven het eigenbelang;
- vertrouwen: we geloven in de kracht van onszelf en van de anderen.
Een heel gelukkig en voorspoedig 2019!